Genel Tanıtım

Üniversitemiz Mesleki Teknoloji Yüksekokulu bünyesinde tek bölüm olarak bulunan Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Bölümü, dünya kalite ve standartlarına uygun düzeyde ürün elde edilebilmesi için ağaçişleri/mobilya kuruluşlarının ihtiyaç duyduğu planlayıcı, araştırmacı ve yönetici nitelikte endüstri mühendislerini yetiştirmek amacıyla 1973 yılında Hacettepe Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak kurulmuştur. Program, 2009 yılına kadar ağaçişleri ve mobilya-dekorasyon bölümlerinden mezun olan endüstri meslek lisesi ve/veya teknik lise mezunlarının meslekleriyle ilgili mühendislik eğitimi alabilecekleri Türkiye’deki tek lisans bölümü olmuştur. Bununla birlikte, 1995 yılından itibaren, lise mezunları da programa büyük rağbet göstermiştir.

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliğinin “Ağaç İşleri” ve “Endüstri Mühendisliği”  olmak üzere iki temel boyutu vardır:

Ağaç İşleri, ana hammadde ağaç olmak üzere, mekanik işlemler sonucu ağacı kereste, kaplama, kontrplak, kontratabla, yonga levha ve lif levha gibi ara ürünlere ve bu ara ürünleri de ağırlıklı olarak sabit ve hareketli mobilyalar olmak üzere sonuç ürüne dönüştürme süreci olarak tanımlanabilir. Bu sürece girdi sağlayan yapıştırıcı, boya-vernik, döşeme malzemeleri, aksesuar, makine vb. yan ürünler de Ağaç İşleri alanı içerisinde yer alır.

Endüstri Mühendisliği ise, üretimi düşünülen ürün ve hizmetlerin istenilen kalite standartlarında, önceden tespit edilmiş bir süre içerisinde, en düşük maliyetle elde edilebilmesi için üretimde etkili olan tüm değişkenlerin sistematik olarak optimize edilmesini ve bu sistemin sürekli olarak geliştirilmesini hedefleyen bir mühendislik alanıdır. Bu amaca ulaşmak için ürün tasarımı, üretim mühendisliği, süreç tasarımı, üretim planlaması ve fiziksel fabrika planlaması gibi Üretim Sistemi Tasarımı ile üretim ve stokların kontrolü, kalite kontrol, maliyet analizi ve bakım-yenileme gibi Üretim Sisteminin İdamesi ve Kontrolü gibi alt sistemlerden yararlanır. Bunlara ek olarak Endüstri Mühendisliği; yönetim, finansman, tedarik, pazarlama ve müşteri ilişkileri, AR-GE, personel planlaması, ücretlendirme ve muhasebe gibi diğer işletme alt sistemleriyle de yakından ilişkilidir.

Bu açıklamalar ışığında, Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği (AEM); “masif ahşap ve/veya ahşap kökenli malzemeleri veya bunları kompozit bir yapı içinde kullanarak üretimi düşünülen bir ürünün istenilen kalite standartlarında, tespit edilen sürede ve en düşük maliyetle imal edilebilmesi için üretim sistemi tasarımı ile bu üretim sisteminin idame ve kontrolüne ilişkin alt sistemleri kullanarak ana optimizasyon sistemi kurmaya yönelik bir mühendislik disiplini" olarak tanımlanabilir.

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği disiplini, ağaçişleri ve mobilya bağlamında sektörel boyutu ile Endüstri Mühendisliği bölümlerinden ayrıdır.

Buna ilaveten, sonuç ürüne yönelik yapısıyla da Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Orman Endüstri Mühendisliği bölümlerinden ayrıdır. Çünkü Orman Endüstri Mühendisliği sadece malzeme olarak ahşap ve ahşap kökenli ara ürünlerin imalatıyla ilgilenirken, Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği ise, her türlü ahşap ve ahşap kökenli malzemeleri veya bunların kompozit bir yapı içerisinde bulunduğu yarı mamulleri kullanarak mobilya ve dekorasyon elemanlarının en uygun şekilde imalatını gerçekleştirme olgusuyla ilgilenir.

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği lisans programının ekte sunulmuş olan ders içerikleri tetkik edildiğinde, derslerin % 60’ı genel mühendislik kuramı dâhilindedir. Bunların % 43’ü temel mühendislik derslerini ve % 17’si Endüstri Mühendisliği derslerini içermektedir. AEM lisans programının % 28’i ağaçişleri endüstrisi ve mobilya sektörünü kapsayan mesleki derslerden oluşmaktadır. Diğer mühendislik dallarında olduğu gibi, bu programın da % 12’si standart servis dersleridir. Bu yapı; Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliğinin diğer mühendislik bölümleriyle uyumlu bir lisans programına sahip olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.

Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği, İngilizce “Wood Products Engineering” veya “Wood Products Industrial Engineering” olarak bilinen disiplinin karşılığıdır. Yüksekokulumuz bünyesinde verilen Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği lisans eğitimin temeli “Bir işlemi yapmasını bilmeden yaptırtmak mümkün değildir” ilkesine göre düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, lisans eğitimi programı, sonuç ürüne yönelik konstrüksiyon/proje, malzeme bilimi ve teknolojisi, üretim yönetimi ve pazarlama gibi ana konulara göre şekillendirilerek endüstriyel stajlarla ayrıca desteklenmiştir.